Spring in poetry is usually gentle — a celebration of rebirth, flowers, and sunlight. But what if beneath that fragrance, there hides the scent of resistance? What if the bloom of a flower is not just a sign of renewal, but of rebellion?
The Hindi poem “เคตเคธंเคค เคी เคธाँเคธ เคฎें เคธ्เคตเคฐाเค” (Vasant ki Saans Mein Swaraj – Freedom in the Breath of Spring) captures precisely that — a season’s awakening as a metaphor for the soul’s defiance against control, conformity, and silence.
๐ฟ The Poem
เคตเคธंเคค เคी เคธाँเคธ เคฎें เคธ्เคตเคฐाเค
เคนเคฐिเคฏाเคฒी เคी เคाเคฆเคฐ เคเคข़े, เคงเคฐा เคฎुเคธ्เคाเค เคซिเคฐ เคธे,
เค ंเคกी เคธाँเคธों เคฎें เค
เคฌ เคीเคตเคจ เคी เคुเคจเคुเคจाเคนเค เคญเคฐ เคธे।
เคเคฒिเคฏाँ เคฌोเคฒीं — "เค
เคฌ เคฐंเคเคจे เคฆो เคนเคฎें เค
เคชเคจे เคนी เคขंเค เคธे,"
เคฎเคงुเคฎเค्เคिเคฏाँ เคนँเคธीं — "เค
เคฌ เคจाเคेंเคे เค
เคชเคจे เคนी เคธंเค เคธे!"
เคซूเคฒों เคจे เคจिเคฏเคฎ เคคोเคก़ เคฆिเค, เคนเคตा เคे เคเคฆेเคถों เคो เค ुเคเคฐाเคฏा,
เคो เคเคนा เคเคฏा เคฅा เคुเคเคจे เคो — เคเคจ्เคนोंเคจे เคธिเคฐ เคเค ाเคฏा।
เคจเคฆिเคฏाँ เคฌंเคงी เคฅीं เคฌाँเคงों เคฎें, เค
เคฌ เคीเคคों เคฎें เคฌเคน เคเคฒीं,
เคชเคค्เคคिเคฏाँ เคฌเคฏाँ เคเคฐ เคฐเคนीं เคนैं — “เคนเคฎเคจे เคฌंเคฆिเคถें เคธเคน เคฒीं।”
เคชเคตเคจ เคจे เคชेเคก़ों เคธे เคเคนा — “เคฎเคค เคกเคฐ เคธเคो เคคो เคुเคो เคฎเคค,”
เคธूเคฐเค เคจे เคेเคคों เคธे เคเคนा — “เคเคो, เคฎเคเคฐ เคुเคो เคฎเคค।”
เคเคฎ เคी เคเคฒी เคจे เคँเค เคोเคฒी, เคैเคธे เคเคจเคคा เคाเคी เคนो,
เคนเคฐ เคธुเคंเคง เคฎें เคเค เคुเค เคชुเคฐाเคจी เคเค เคฌाเคी เคนो।
เค
เคฌ เคฌเคธंเคค เคा เค
เคฐ्เคฅ เคนै —
เคจเคตเคीเคตเคจ เคนी เคจเคนीं, เคจเคตเคธ्เคตเคฐ เคญी เคนै,
เคो เคฆเคฎเคจ เคे เคฎौเคจ เคो เคคोเคก़ เคฆे,
เคเคฐ เคเคนे — “เคนเคฎ เคนैं, เคคो เคिเคฒेंเคे।”
๐ผ Line-by-Line Meaning and Motivation
“เคนเคฐिเคฏाเคฒी เคी เคाเคฆเคฐ เคเคข़े, เคงเคฐा เคฎुเคธ्เคाเค เคซिเคฐ เคธे”
The earth, wrapped in a green blanket, smiles again.
A simple opening — but this smile marks recovery after suppression. The “green blanket” symbolizes both rebirth and reclamation — nature reclaiming what was denied.
“เคเคฒिเคฏाँ เคฌोเคฒीं — เค เคฌ เคฐंเคเคจे เคฆो เคนเคฎें เค เคชเคจे เคนी เคขंเค เคธे”
The buds say, “Let us bloom in our own way.”
Here begins the quiet revolt. The buds’ demand for autonomy mirrors the yearning of individuals to express freely under regimes that dictate how beauty, art, or thought must appear.
“เคซूเคฒों เคจे เคจिเคฏเคฎ เคคोเคก़ เคฆिเค, เคนเคตा เคे เคเคฆेเคถों เคो เค ुเคเคฐाเคฏा”
The flowers broke the rules, defied the wind’s command.
A direct act of resistance. Nature — symbolic of people — refuses to be swayed by forces that demand obedience.
“เคจเคฆिเคฏाँ เคฌंเคงी เคฅीं เคฌाँเคงों เคฎें, เค เคฌ เคीเคคों เคฎें เคฌเคน เคเคฒीं”
The rivers, once dammed, now flow again in songs.
The river’s flow becomes a metaphor for speech and expression, once silenced but now liberated through art, music, and poetry.
“เคชเคตเคจ เคจे เคชेเคก़ों เคธे เคเคนा — ‘เคฎเคค เคกเคฐ เคธเคो เคคो เคुเคो เคฎเคค’”
The wind tells the trees: “If you can, don’t bend.”
A clear exhortation — resist fear. Stay upright even when the storm comes.
“เคเคฎ เคी เคเคฒी เคจे เคँเค เคोเคฒी, เคैเคธे เคเคจเคคा เคाเคी เคนो”
The mango bud opens its eyes — like a people awakening.
This is the political heartbeat of the poem. The awakening of nature becomes the awakening of consciousness.
“เค เคฌ เคฌเคธंเคค เคा เค เคฐ्เคฅ เคนै — เคจเคตเคीเคตเคจ เคนी เคจเคนीं, เคจเคตเคธ्เคตเคฐ เคญी เคนै”
Now spring means not just new life, but a new voice.
Here lies the poem’s thesis — freedom is not only to exist, but to speak and sing in one’s own tone.
๐บ The Hidden Defiance
This poem reads like a soft ode to spring, but beneath the surface, every flower, river, and gust of wind is a metaphor for dissent.
The defiance is not loud — it’s organic. It doesn’t overthrow through violence; it refuses through being. It says: to bloom, to flow, to breathe freely — these are acts of rebellion when the world demands silence.
๐ Literary Context: When Nature Became a Code for Freedom
Many poets across eras have done this — hiding the fire of dissent beneath petals and rain.
-
Rabindranath Tagore often wrote of nature’s music and divine beauty, but beneath it was a spiritual protest against colonial domination and mental servitude.
-
Subhadra Kumari Chauhan’s “Jhansi ki Rani” wrapped revolution in rhyme, just as this poem wraps it in spring.
-
In English poetry, Percy Bysshe Shelley’s “Ode to the West Wind” stands as a direct parallel: a natural force becomes the voice of change — “If Winter comes, can Spring be far behind?”
-
Similarly, Pablo Neruda used fruit, rivers, and stones to write about oppression and liberation under Chilean regimes.
In each, nature is the language of the unsayable — when power forbids speech, the poet speaks through trees and flowers.
๐ธ Why Spring?
Because spring is the enemy of permanence. It dethrones the tyranny of winter — of stagnation, silence, and cold.
Spring’s gentle fragrance masks a deeper truth: life will always return, no matter how thoroughly the frost thinks it has erased it.
Thus, เคตเคธंเคค เคी เคธाँเคธ เคฎें เคธ्เคตเคฐाเค isn’t merely about flowers — it’s a whisper that says,
“You can suppress the voice for a season, but not forever. The next bloom is already taking root.”
๐ Conclusion: Poetry as Quiet Revolution
Defiance doesn’t always roar. Sometimes, it blossoms.
This poem reclaims the oldest metaphors — buds, rivers, sunlight — and gives them back their teeth. It’s a reminder that beauty itself can be subversive, that even in soft syllables lies a declaration:
“We will rise, and we will bloom, our way.”
No comments:
Post a Comment